Dlaczego kreatywne myślenie jest ważne? Bo prowadzi do niestandardowych rozwiązań, innowacji, tworzenia (produktów, wynalazków, obrazów itd.) – do kreowania rzeczywistości. Człowiek, który nie myśli twórczo jest bierny, przyjmuje rozwiązania, które proponują mu inni, często czuje, że problemy go przerastają. Ktoś kto myśli kreatywnie – mierzy się z trudnościami, szuka drogi wyjścia. Dlatego już od najmłodszych lat powinniśmy uczyć dzieci kreatywności, zwłaszcza, że to umiejętność bardzo pożądana na rynku pracy.
Przestarzały system nauczania
Większość z nas ma zapewne doświadczenie szkoły, która uczy definicji, zmusza do „wkuwania” na pamięć podręczników i bezkrytycznego przyjmowania wykładanej wiedzy. Wciąż do rzadkości należą dyskusje i możliwość wyrażania własnych poglądów. Dobrze znane jest nam zmęczenie przeładowanym programem nauczania i duża ilość kartkówek, które w rzeczywistości wcale nie przyczyniają się do poszerzania wiedzy (zwykle już tydzień później niewiele pamięta się z tego, czego się nauczyło). Co więcej – przyswojona wiedza rzadko znajduje zastosowanie w rzeczywistości, czego najlepszym przykładem są Licea Ogólnokształcące – ich absolwenci nie są przygotowani do wykonywania żadnego konkretnego zawodu, ani w wymiarze odpowiednich kwalifikacji, ani umiejętności miękkich. Brak przygotowania zawodowego to jeden z problemów, innym jest brak przystosowania do codziennego życia i związanych z nim problemów. Zdarza się bowiem, że wykształconym gruntownie ludziom brakuje przedsiębiorczości i pomysłowości by odnaleźć się na rynku pracy i prężnie rozwijać się w życiu osobistym.
A zatem rodzi się pytanie: dlaczego tak się dzieje?
Ponieważ tradycyjny system edukacji nie uczy praktycznego wykorzystania zdobytej wiedzy, ani kreatywnego myślenia.
Dlaczego twórcze myślenie jest ważne?
Twórcze myślenie to przede wszystkim myślenie świadome, skuteczne, prowadzące do mądrości, działania, postępu, zmiany sytuacji i otaczającej nas rzeczywistości. Gdy myślimy kreatywnie – to my zaczynamy panować nad sytuacją, a nie ona nad nami.
Kreatywność możemy wdrażać w każdej dziedzinie życia:
- w pracy,
- w domu,
- w wychowaniu dzieci,
- w związku, w polityce,
- biznesie, gotowaniu,
- sprzątaniu,
- medycynie,
- sztuce,
- zarządzaniu finansami,
- sytuacjach kryzysowych.
Ludzie, którzy myślą twórczo to tacy, którzy nie uginają się pod ciężarem problemów, nie narzekają, nie uciekają przed trudami życia i nie przyjmują jedynie gotowych rozwiązań, ale odważnie wychodzą naprzeciw życiu i mierzą się z nim, potrafią się odnaleźć w trudnej rzeczywistości. Jednocześnie nie zadowalają się miernotą i bylejakością, ale szukają optymalnych rozwiązań, innowacji i ulepszeń. Niektórzy mylnie sądzą, że twórczość i kreatywność dotyczy jedynie dziedzin związanych ze sztuką – jednak w każdym przejawie naszego życia możemy coś tworzyć, ulepszać lub zmieniać. Nie bez powodu twórcze myślenie określa się też mianem produktywnego.
Nowe technologie, leki i poczucie humoru
Kreatywność to także siła napędowa techniki i farmakologii. To ciągłe poszukiwanie rozwiązań, które mogłyby uczynić nasze życie lepszym jakościowo. Ludzie kreatywni nie zatrzymują się jedynie na tym, co mają, nie godzą z przeszkodami i brakami, ale dążą, by je wyeliminować lub wypełnić. Gdyby nie kreatywne podejście do zaistniałych problemów życia codziennego, nie mielibyśmy nowych rozwiązań technicznych, czy nowych leków o ulepszonej formule, a sportowcy nie osiągaliby lepszych wyników. Kreatywność to także dogodne tworzenie systemów społecznych służących dobru jak największej ilości osób, poprawiających komfort życia. Mylne byłoby jednak wrażenie, że dotyczy ona jedynie „wielkich spraw” – wręcz przeciwnie – kreatywność to tworzenie jakichkolwiek wartościowych wytworów, także wyrażających się w zachowaniu, sposobie bycia, ubierania, prowadzenia rozmowy. To także ożywianie nudnej rzeczywistości, rozładowywanie napięć poczuciem humoru, umiejętność prowadzenia ciekawej, konstruktywnej konwersacji.
Czy kreatywność to zdolność wrodzona, czy można się jej nauczyć?
Jak każda zdolność – u różnych osób przejawia się ona w różnym natężeniu, zależy też od ilorazu inteligencji. Są ludzie, którzy mają genialne umysły i wyjątkową zdolność tworzenia, a ich dzieła lub wynalazki mają duże znaczenie w społeczeństwie (często są one niepowtarzalne i wręcz niemożliwe do podrobienia). Generalnie jednak – każdy w mniejszym lub większym stopniu posiada zdolność do twórczego myślenia. Problemem jest to, czy zdolność ta jest rozwijana i czy znajduje sprzyjające okoliczności, by mogła zaistnieć. Niejednokrotnie jednak – w procesie wychowawczym nie tylko nie sprzyjamy rozwojowi twórczego myślenia, ale wręcz je hamujemy.
Dlatego powinniśmy przeprowadzić refleksję, czy nasze postępowanie wobec dzieci i młodzieży sprzyja ich wszechstronnemu rozwojowi, czy też wręcz przeciwnie – hamuje je? Jednym z najważniejszych czynników służących rozwojowi (także w wymiarze kreatywności) jest odpowiednia motywacja.
A zatem czy wystarczająco dbamy, by nasi podopieczni czuli się zmotywowani do działania i rozwoju, czy też raczej w naszym podejściu do nich częściej podcinamy im skrzydła? Niejednokrotnie bowiem zdarza się, że nieprawidłowe funkcjonowanie czy rozwój dzieci wynika z niewłaściwego podejścia i stosowanych metod wychowawczych.
Co hamuje twórcze myślenie?
Pierwszym zachowaniem dorosłych wobec dzieci, które gasi w nich inwencję twórczą, jest tłumienie w nich spontaniczności i ekspresji oraz narzucanie im nieomylności dorosłych. Skoro dorośli mają we wszystkim rację i znają jedynie słuszne rozwiązania, po co myśleć samodzielnie? Za nieomylnością idzie w parze zwykle wyręczanie – wykonywanie prac i czynności za dziecko lub skłanianie je, by działało według narzuconego schematu postępowania. Takim zachowaniem wyjmujemy dziecku z rąk broń, by mogło samo poradzić sobie w trudnych sytuacjach i szukało optymalnych rozwiązań. Kolejnym błędem, który pojawia się w wychowywaniu dzieci, jest nietolerancja wobec błędów i traktowanie ich w kategorii „wina” lub – co gorsza – karania za nie. Każdy człowiek, aby się czegoś nauczyć, musi przejść etap mylenia się – jest to zupełnie naturalne i wpisane w proces edukacji (nie nauczymy się chodzić nie upadając). Jeśli do błędów będziemy podchodzić nerwowo, osądzająco i deprecjonować przez ich pryzmat zdolności dziecka – wpoimy w nie niską samoocenę oraz strach przed negatywną oceną i karą, a przez to przed działaniem i podejmowaniem samodzielnych kroków. Także wtedy, gdy odbieramy dziecku możliwość decydowania i wyrażania własnego sądu – uczymy je pasywności i oczekiwania, że ktoś inny będzie skuteczniej kierował jego życiem i działaniem niż ono samo.
Szkoły Edukacji Innowacyjnej w Łodzi
Placówkami edukacyjnymi, które propagują kreatywność i mają świadomość jej wartości oraz wpływu na życie społeczne i rozwój osobowości, są Szkoły Edukacji Innowacyjnej w Łodzi.
W ich obrębie działa:
- Gimnazjum Umiejętności Twórczych,
- Liceum Ogólnokształcące Umiejętności Twórczych
- Technikum Edukacji Innowacyjnej
Szkoły te zdecydowanie łamią skostniały system edukacyjny i wprowadzają nowatorskie metody nauczania, przez co wpływają optymalnie na wszechstronny i pełny rozwój osobowości młodych ludzi. Placówki SEI w Łodzi proponują ciekawe zajęcia i warsztaty dla młodzieży, które pomagają rozwijać twórcze i kreatywne myślenie. Nauka w SEI Łódź jest przyjemna i pomaga młodym ludziom z pasją poznawać świat oraz odważnie podejmować trud jego kształtowania. Dzięki temu wychowankowie placówek SEI w Łodzi mogą z odpowiednią wiedzą i odwagą podejmować wyzwania dorosłego życia (zarówno zawodowego, jak i osobistego).
